Η πρόταση του Γιάννη Κατσίρη για την Α΄ Εθνική ( απο την ιστοσελίδα http://www.chessakademy.gr/ ) Αποφάσισα να γράψω την πρότασή μου για την Α΄ Εθνική εξαιτίας όλων όσων γράφτηκαν και ειπώθηκαν τους τελευταίους μήνες, με αφορμή την απόφαση του Δ.Σ. της Ε.Σ.Ο. για την αλλαγή της σύνθεσης με την οποία διεξάγεται το πρωτάθλημα. Για όσους δεν γνωρίζουν σε ποιο θέμα αναφέρομαι, να πω εν συντομία ότι σύμφωνα με το σύστημα που εφαρμόστηκε φέτος (είναι η 3η χρονιά αν δεν απατώμαι), στην τελική φάση του Πανελληνίου Διασυλλογικού Πρωταθλήματος Α΄Εθνικής Κατηγορίας έχουν δικαίωμα συμμετοχής 34 ομάδες(!!!) με 12μελή(!!!) σύνθεση. Η σύνθεση αυτή υποχρεωτικά αποτελείται από 5 γενικές σκακιέρες που κατατάσσονται με σειρά διεθνούς βαθμού αξιολόγησης (περίπου, μιας και επιτρέπονται μικρές ανακατατάξεις στην αρχικώς δηλωθείσα σύνθεση). Μία γυναικεία σκακιέρα χωρίς όριο ηλικίας, μία σκακιέρα για νεανίδα κάτω των 18 ετών, μία για νεανίδα κάτω των 16, μία γενική κάτω των 18, μία γενική κάτω των 16, μία γενική κάτω των 14 και τέλος μία γενική κάτω των 12.
Κάθε ομάδα δηλώνει τη βασική της σύνθεση, που αποτελείται από 20 σκακιστές και σκακίστριες και είναι υποχρεωμένη να κατεβάζει 12 από αυτούς σε κάθε παιχνίδι. Η σειρά με την οποία δηλώνονται οι σκακιστές στη βασική σύνθεση, καθορίζει τη σειρά με την οποία μπορούν να διαταχθούν στις 5 πρώτες γενικές σκακιέρες.
Το παραπάνω σύστημα έχει τόσες πολλές ατέλειες που δεν έχει νόημα να σχολιάσω επιμέρους ζητήματα. Κατά τη γνώμη μου κινείται σε πολύ λάθος κατεύθυνση τόσο στον αριθμό των σωματείων που αποτελούν την Α΄ Εθνική, όσο και στις επιμέρους σκακιέρες ποσοτικά και ποιοτικά. Είναι απαράδεκτο κατά τη γνώμη μου και δρα υπονομευτικά για το άθλημα, η Α΄ Εθνική να διαθέτει σχεδόν 100 σωματεία πανελλαδικά. Τόσα είναι τα σωματεία αν συνυπολογιστούν οι προκριματικοί όμιλοι για την Α΄ Εθνική ανά την Ελλάδα!
Η αλλαγή στο σύστημα που ψηφίστηκε από το ΔΣ της ΕΣΟ προβλέπει τη μείωση των σκακιερών σε 8 (3 γενικές, 1 γυναικεία, 1 νεανίδα 18, 1 νεανίδα 16, 1 νέος 18 και 1 έφηβος 12). Η αλλαγή αυτή κρίθηκε επιβεβλημένη λόγω οικονομικής κρίσης και δεν νομίζω ότι έχει νόημα να σχολιαστεί η νέα σύνθεση αφού επιβάλλεται από παράγοντες εξωσκακιστικούς.
Στη συνέχεια θα προσπαθήσω αιτιολογήσω την άποψή μου και να δείξω πώς έφτασα σε αυτή. Όποιος θέλει να δει απλά την πρόταση μπορεί να ανατρέξει στο τέλος της σελίδας στα έντονα γράμματα και να την δει...
Πρώτο θέμα που πρέπει να ξεκαθαρίσω είναι ότι θεωρώ το σκάκι άθλημα, αγώνισμα και όχι παίγνιο. Θεωρώ ότι το σκάκι απαιτεί καλή φυσική κατάσταση και ότι μια καλοπαιγμένη παρτίδα εξαντλεί το σκακιστή σωματικά, όπως πολλά Ολυμπιακά αθλήματα στα οποία θα αναφερθώ παρακάτω. Θα έπρεπε να αποτελεί πρώτη προτεραιότητα η υπαγωγή του σκακιού στα Ολυμπιακά αθλήματα, όχι γιατί απλά μας συμφέρει, αλλά γιατί το άθλημά μας το αξίζει.
Δεύτερο θέμα που πρέπει να τονίσω είναι ότι παρότι μπορεί να έχει άποψη για το συγκεκριμένο ζήτημα οποιοσδήποτε σκακιστής, αν θέλει να μετρήσει στην πράξη η γνώμη του, πρέπει να ασχοληθεί με τα διοικητικά κάποιου σωματείου. Διαφορετικά η γνώμη του εξυπηρετεί μόνο το προσωπικό του συμφέρον και τίποτα παραπάνω. Αν κάποιος νομίζει ότι οι "σωματειάρχες" έχουν καταστρέψει το σκάκι, δεν έχει παρά να πάρει την πρωτοβουλία και να ιδρύσει ένα σωματείο, το μόνο που χρειάζεται είναι 20 ιδρυτικά μέλη και περίπου 400 ευρώ. Οι γνώμες της πολυθρόνας δεν προσφέρουν τίποτα θετικό στη συζήτηση.
Τρίτο και τελευταίο, το σκάκι είναι ατομικό αγώνισμα που καλλιεργείται σε συλλόγους. Τα διασυλλογικά πρωταθλήματα υπάρχουν για τους συλλόγους και οι σκακιστές παίρνουν μέρος με την προϋπόθεση ότι συμφωνούν με τους όρους διεξαγωγής. Εφόσον δεν συμφωνούν υπάρχουν πάρα πολλές ατομικές διοργανώσεις που μπορούν να λάβουν μέρος, χωρίς να ασχοληθούν ποτέ με κανένα σωματείο.
Είμαι αναγκασμένος να αρχίσω από τα αυτονόητα. Αν το σκάκι θέλει να λέγεται σοβαρό άθλημα, τότε πρέπει να ακολουθήσει το παράδειγμα των σοβαρών αθλημάτων. Ας πάρουμε για παράδειγμα το ποδόσφαιρο. Αγνοώντας για λίγο τις εγγενείς διαφορές που έχει ένα καθαρά ομαδικό αγώνισμα με ένα κατά βάση ατομικό, μπορούμε να εξάγουμε μερικά πολύ χρήσιμα συμπεράσματα: Σε όλες τις χώρες μέλη της Παγκόσμιας Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας FIFA, το ποδόσφαιρο παίζεται με τους ίδιους κανόνες. Όλα τα πρωταθλήματα παίζονται με τις ίδιες συνθέσεις και με την ίδια διάρκεια. Και αυτό συμβαίνει και σε όλα τα ομαδικά αθλήματα, μπάσκετ, βόλεϊ, πόλο, χάντμπολ κλπ.
Είναι απαραίτητο για να πούμε ότι παίζουμε ποδόσφαιρο να συγκροτήσουμε 11άδες; Όχι βέβαια, αλλά σε καμία διοργάνωση ποδοσφαίρου δεν παίζουν με άλλη σύνθεση. Μήπως στα ομαδικά αθλήματα δεν κάνουν αλλαγές κανονισμών που να αφορούν στις συνθέσεις; Φυσικά και κάνουν θυμηθείτε την εισαγωγή του Λίμπερο στο βόλεϊ, ενός αθλητή δηλαδή που μπορεί να γίνει αλλαγή οποτεδήποτε. Μήπως επιτρέπεται μια εθνική ομοσπονδία να εφαρμόσει τους δικούς της κανονισμούς; Μπορεί η Ελληνική Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης (Βόλεϊ) να θεσπίσει την ύπαρξη 2 λίμπερο στο Ελληνικό πρωτάθλημα; Ούτε γι' αστείο...
Ας αφήσουμε όμως τα ομαδικά αθλήματα γιατί αυτά μάλλον μας πέφτουν πολύ βαριά ως προς τη σοβαρότητα και ας πάμε σε ένα άθλημα που είναι κατά βάση ατομικό, αλλά και αυτό αναπτύσσεται σε συλλόγους και έχει πολύ σημαντικές διασυλλογικές διοργανώσεις. Αναφέρομαι στο πινγκ-πονγκ που είναι και Ολυμπιακό άθλημα. Ξέρει κανείς τι ισχύει στο πινγκ-πονγκ, μπήκε κανείς στον κόπο πριν προτείνει ό,τι του κατεβεί στο κεφάλι, να ψάξει λίγο το τι συμβαίνει με τα άλλα αθλήματα που μοιάζουν κάπως με το σκάκι; Στο πινγκ-πονγκ οι αθλητές αξιολογούνται ανάλογα με τα αποτελέσματά τους σε κάθε παιχνίδι είτε είναι σε ατομική είτε σε διασυλλογική διοργάνωση. Όπως και στο σκάκι υπάρχει διεθνές rating.
Για να δούμε όμως εδώ πώς παίζουν διασυλλογικά. Μήπως παίζουν σε 12 τραπέζια, με κάμποσους άντρες, νέους, γυναίκες και μωρά; Θα ήταν αστείο καν να το φανταστεί κανείς. Οι συνθέσεις σε όλα τα διασυλλογικά του πινγκ-πονγκ είτε πρόκειται για εθνικές ομάδες είτε πρόκειται για συλλόγους, είναι πάντα οι ίδιες σε όλο τον κόσμο. Αποτελούνται από τρεις αθλητές και τέλος. Δεν έχει αναπτυξιακές, δεν έχει παράλληλα νεανικά ή γυναικεία πρωταθλήματα για την ανάδειξη της κορυφαίας ομάδας. Υπάρχει ανδρικό πρωτάθλημα, γυναικείο και τα αντίστοιχα νεανικά, όλα ξεχωριστά μεταξύ τους.
Υπάρχουν Ολυμπιακά αγωνίσματα που κατά τη γνώμη μου δεν μπορούν να θεωρηθούν περισσότερο αθλήματα από το σκάκι. Για παράδειγμα η Τοξοβολία και η Σκοποβολή. Πώς έχουν καταφέρει να συμπεριλαμβάνονται ακόμα και σήμερα στα Ολυμπιακά αγωνίσματα ενώ το σκάκι όχι, δεν μπορώ να το καταλάβω. Για όσους θεωρούν ότι για να περιληφθεί ένα άθλημα στους Ολυμπιακούς αγώνες πρέπει να ιδρώνουν οι αγωνιζόμενοι, ας έχουν στα υπόψη την τοξοβολία πριν διατυπώσουν τη γνώμη τους. Πώς κάνουν αυτά τα αγωνίσματα τα όποια διασυλλογικά τους; Μα και αυτά με σταθερή σύνθεση σε όλο τον κόσμο και σε όλες τις διοργανώσεις...
Αυτό που όλοι οι άλλοι έχουν καταλάβει εκτός από εμάς, είναι ότι για να θεωρείται ένα άθλημα σοβαρό πρέπει να έχει σταθερούς και ενιαίους κανονισμούς. Το σκάκι που παίζεται στην Ελληνική Α΄ Εθνική, οφείλει να είναι άμεσα συγκρίσιμο με αυτό που παίζεται σε οποιαδήποτε Α΄ Εθνική στον κόσμο, τόσο όσο αφορά στη σύνθεση όσο και στη διάρκεια της συνάντησης.
Τι ισχύει όμως για τα σκακιστικά διασυλλογικά; Δεν υπάρχουν κανόνες; Φυσικά και υπάρχουν, υπάρχει το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Συλλόγων για το οποίο η Α΄ Εθνική αποτελεί, τυπικά, προκριματική διοργάνωση. Η σύνθεση που παίζεται αυτό είναι σταθερή και καθορίζεται από τους κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Σκακιστικής Ομοσπονδίας και όπως θα γνωρίζετε οι περισσότεροι, η σύνθεση είναι 6 γενικές σκακιέρες + 2 αναπληρωματικοί. Μάλιστα καθορίζεται σαφώς και ο επιτρεπόμενος χρόνος σκέψης 90 λεπτά + 30 λεπτά μετά την 40η κίνηση με 30 δευτερόλεπτα προστιθέμενο χρόνο σε κάθε κίνηση από την πρώτη κίνηση. Παράλληλα με το γενικό πρωτάθλημα διεξάγεται και ξεχωριστό (άλλα σωματεία) γυναικείο, πάλι σε 6 σκακιέρες με 2 αναπληρωματικές.
Παγκόσμια πρωτοτυπία αποτελεί το γεγονός ότι στις διοργανώσεις εθνικών ομάδων, δηλ. Σκακιστική Ολυμπιάδα, Ηπειρωτικά Πρωταθλήματα και Παγκόσμιο Πρωτάθλημα οι συνθέσεις είναι διαφορετικές! Και πάλι υπάρχει διαχωρισμός σε γενικό και γυναικείο τμήμα αλλά τώρα οι ομάδες αποτελούνται από τέσσερις βασικές σκακιέρες και μία αναπληρωματική!
Κατά τη γνώμη μου η ύπαρξη 2 συστημάτων διεξαγωγής διασυλλογικών πρωταθλημάτων μεταξύ Παγκόσμιας και Ευρωπαϊκής Σκακιστικής Ομοσπονδίας είναι επιεικώς απαράδεκτη. Δεν έχει προηγούμενο στον αθλητικό χώρο και το μόνο που καταφέρνει είναι να περιθωριοποιεί το άθλημα του σκακιού ακόμα περισσότερο. Είναι απολύτως απαραίτητο επιτέλους να συμμορφωθούμε με τους γύρω μας, να παραδειγματιστούμε από τα άλλα αθλήματα, Ολυμπιακά και μη και να πράξουμε το αυτονόητο:
ΝΑ ΘΕΣΠΙΣΤΟΥΝ ΕΝΙΑΙΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΙΑΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΠΡΩΤΑΘΛΗΜΑΤΩΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΩΣ από τη FIDE και να μην επιτρέπεται η διεξαγωγή διασυλλογικών με διαφορετικές συνθέσεις, εφόσον βέβαια πρόκειται για αγώνες που αξιολογούνται.
Όλες οι υπόλοιπες προτάσεις κινούνται στη σφαίρα του ερασιτεχνισμού, με την κακή έννοια. Αντιμετωπίζουν το σκάκι ως παίγνιο που ο καθένας μπορεί να θεσπίζει όποιους κανονισμούς τον βολεύουν. Μόνο εάν οι κανονισμοί των διασυλλογικών έχουν θεσπιστεί από τη FIDE και είναι ίδιοι για όλα τα γεωγραφικά πλάτη και μήκη, μπορούμε να διεκδικήσουμε αιτήματα όπως η μοριοδότηση των πρωταθλητών μας. Η απάντηση σχετικά με τη μοριοδότηση των εφήβων πρωταθλητών από τα διασυλλογικά, την οποία έλαβε η αντιπροσωπεία της ΕΣΟ πριν μερικά χρόνια από τη ΓΓΑ, όλοι την θυμάστε: "Δεν δίνουμε μόρια γιατί μπορεί να αποφασίσετε να παίζετε το πρωτάθλημα σε 50 νεανικές σκακιέρες" είχαν απαντήσει. Μπορεί η απάντηση να ήταν κατευθυνόμενη και άστοχη, αλλά περιέχει μια δόση αλήθειας. Δεν μπορείς να διεκδικείς με σοβαρότητα κάτι όταν δεν έχεις σοβαρή οργάνωση.
Εν κατακλείδι η πρότασή μου είναι: να προτείνει η ΕΣΟ στη FIDE τη θέσπιση κανόνων για τα διασυλλογικά πρωταθλήματα παγκοσμίως, που να προβλέπουν ότι όλα τα διασυλλογικά θα γίνονται με ενιαία σύνθεση. Παράδειγμα σύνθεσης που θεωρώ λογική και εφαρμόσιμη είναι 6 γενικές + 2 αναπληρωματικοί. Αντίστοιχες συνθέσεις θα εφαρμόζονται στις γυναικείες και τις νεανικές διοργανώσεις που θα διεξάγονται εντελώς αυτόνομα, όπως σε όλα τα άλλα αθλήματα του κόσμου.
Για την Ελληνική Α΄ Εθνική 16 ομάδες είναι αρκετές, με τη Β΄ Εθνική να παίζει το ρόλο των σημερινών προκριματικών ομίλων. Αν θέλουμε να τις ονομάσουμε αλλιώς π.χ. Α1 και Α2 ή όπως σήμερα Α΄ Εθνική και προκριματικό όμιλο, δεν υπάρχει πρόβλημα, αλλά το να διεξάγεται η τελική φάση με 34 ομάδες δείχνει έλλειψη σοβαρότητας και υποβαθμίζει το θεσμό.
Γιάννης Κατσίρης
http://chessacademy.gr/files/opinions/national-team-championship.htm
